De zwarte ooievaar is een grote vogel (122 cm) met rode poten en snavel. Hij verschilt van de gewone, witte ooievaar doordat hij een geheel zwarte kop en vrijwel geheel donkere vleugels heeft. De vleugels hebben een spanwijdte van 145-155 cm en ze wegen rond de 3 kg. Net zoals alle ooievaars hebben ze lange nekken.

De soort komt voor van Europa tot Zuid-Afrika. In de Belgische Ardennen is de zwarte ooievaar een broedvogel. Nederland ligt aan de noordwestelijke rand van het natuurlijk verspreidingsgebied en heeft in het verleden zwarte ooievaars gehad. Door het verlies van ooibossen langs de rivieren is daar echter een eind aangekomen. Thans is hier de zwarte ooievaar geen broedvogel meer, maar in het rivierengebied is hij wel een schaarse maar regelmatige gast, die bovendien steeds vaker wordt aangetroffen.