Orka Orcinus Orca
Killer Whale / Orca
Orka
Leefgebied: Wereldwijd
Status: Onzeker (DD)

Wist je dat...
  • De orka is de grootste dolfijn ter wereld;
    Het is het machtigste roofdier dat er vandaag op onze planeet te vinden is;
    Een vrouwtje kan tot 80 jaar oud worden, mannetjes worden meestal niet ouder dan 50 jaar;
    Rond de leeftijd van 50 jaar komt de orka in de menopauze, ze kunnen zich dan niet langer voortplanten;
    Orka's in gevangenschap worden gemiddeld 15 jaar oud;
    De drachtduur van de orka is de langste van alle Delphinidae, 16 tot 18 maanden;
    Een pasgeboren jong is reeds 2 tot 2, 5 m lang en heeft een gemiddeld gewicht van 180 kg;
    De witte vlekken bij een pasgeboren jong zijn geeloranje van kleur;
    De rugvin van orka's in gevangenschap in vaak volledig omgeklapt;
    Er is in het wild nog nooit sprake geweest van een orka die een mens aanviel;
    Orka's in gevangenschap hebben al verschillende doden op hun geweten;
    Uitzonderlijk kan men voor de Nederlandse en Belgische kust orka's waarnemen;
    Dolfinarium Harderwijk heeft in het verleden orka's in zijn dierencollectie gehad;
    De wereldberoemde ster uit de film Free Willy heet in werkelijkheid Keiko;
    Keiko werd na 20 jaar in gevangenschap te hebben doorgebracht, terug vrij gelaten in het wild, hij stierf in 2003 in Noorwegen op 27 jarige leeftijd.
Informatie:

De orka (ook wel zwaardwalvis genoemd) komt in alle oceanen voor, zowel in koude poolwateren als in de tropische wateren rond de evenaar. Ze hebben echter een voorkeur voor gematigde wateren. Ook in verschillende zeeën is de orka terug te vinden, o.a. in de Middellandse Zee, de Golf van Mexico en de Perzische Golf.

Orka's zijn gemakkelijk te herkennen: ze hebben een zwarte rug en een witte buik. Boven de ogen bevindt zich een witte vlek, de oogvlek. Verder hebben ze ook een grijze zadelvlek net achter de rugvin.

Een vrouwtjesorka kan een lengte bereiken van 8,5 m, maar blijft meestal iets kleiner, zo tussen 5,7 en 6,6 m. Ze hebben een gemiddeld gewicht van 2,6 tot 3,8 ton, hoewel de grootste exemplaren tot 7,4 ton kunnen wegen. Hun rugvin wordt ongeveer één meter lang en is meestal sikkelvormig. Met een gemiddelde lengte van 6,7 tot 8 m (max. 9,75 m) en een gewicht dat varieert tussen 4 en 6,3 ton (max. 10,5 ton) zijn de mannetjes opvallend groter dan de vrouwtjes. Hun rugvin kan tot 2 m hoog worden en is eerder recht van vorm i.p.v. sikkelvormig. Verder hebben de dieren grote, ronde borstvinnen, ook deze zijn bij een mannelijk dier opvallend groter dan bij een vrouwtje. Het zelfde geldt ook voor de staartvin. Deze kunnen bij de mannetjes zo groot worden dat de uiteinden beginnen om te krullen.

Het vlekkenpatroon is voor elke orka uniek, evenals de grootte en vorm van de rugvin. Wetenschappers gebruiken dit dan ook als een manier om elk individu te identificeren.

Orka's leven in hechte familiegroepen, pods genoemd. Deze bestaan steeds uit een vrouwtje, de matriarch, en haar nakomelingen. Mannelijke orka's blijven hun hele leven bij hun moeder. Vrouwelijke dieren kunnen zich uit de groep verwijderen om zelf een familie op te bouwen. Meestal telt de pod tussen de 5 tot 10 leden. Opvallend is dat elke groep zijn eigen taaldialect heeft dat net een beetje verschilt van de familie die enkele kilometers verderop zwemt. Wetenschappers kunnen aan de hand van deze dialecten bepalen tot welke familie een bepaalde orka hoort.

Er bestaan verschillende types orka's. Zo zijn er de residente orka's voor de westkust van Noord-Amerika en in het noorden van de Atlantische Oceaan. Kenmerkend bij deze soort is dat de pods bestaan uit verschillende kleine pods, waardoor superpods van 100 individuen kunnen ontstaan. De residente orka's staan bekend om hun luidruchtigheid, ze zijn al van ver te horen. Hun prooidieren bestaan uit grote scholen vis, zoals haring en zalm. Deze leefwijze van orka's is op geen enkele andere plaats in de wereld terug te vinden.

Een ander type orka is de transient orka. Hoewel deze naam enkel gegeven wordt aan enkele kleine groepen in de Noordelijke Atlantische en in de Noordoost Pacifische Oceaan, komt deze leefwijze sterk overeen met de orkafamilies in de rest van de wereld. Er worden geen superpods gevormd zoals bij de residente dieren en ook zijn deze dieren opvallend stiller. Dit is nodig omdat hun prooidieren niet de grote visscholen zijn, maar iets totaal anders. Elke familie ontwikkelt zijn eigen jachtmethodes voor een specifiek prooidier. Zo worden er voor de Argentijnse kust zeeleeuwenpups van het strand geplukt, worden in de Zuidelijke IJszee pinguïns van ijsschotsen gehaald en vist men in Nieuw-Zeeland op pijlstaartrog. Andere families hebben het dan weer gemunt op haaien, zeevogels en zelfs dolfijnen en grote baleinwalvissen.

De draagtijd bij orka's is 16 tot 18 maanden. Vrouwtjes krijgen in het wild hun eerste kalf meestal op de leeftijd van 12 à 15 jaar. Er zit minstens 3 jaar tussen twee jongen, dit kan zelfs oplopen tot 8 jaar. In gevangenschap zijn er al orka's die op 8 jarige leeftijd voor het eerst een kalf wierpen. Het komt dan ook meermaals voor dat een jonge moeder niet voor haar kalf wil/kan zorgen. Deze jongen moeten met de fles worden groot gebracht. Ook werpen orka's in gevangenschap gemiddeld om de 2 à 3 jaar een kalf.

Orka's zijn op verschillende plaatsen in gevangenschap te bezichtigen. De meesten bevinden zich in Noord-Amerikaanse parken, maar ook in Zuid-Frankrijk en op Tenerife worden orka's gehouden.
Te zien in...
Er zijn op dit moment geen dierentuinen in de BeNeLux en Duitsland bekend waar deze diersoort wordt gehouden.
Foto's

Free web hosting — uCoz